Đảm bảo chính sách bền vững để đổi mới mô hình tăng trưởng
Ngày nhập : 19/09/2019 14:55
Ông Francois Painchaud, Đại diện Thường trú của Quỹ Tiền tệ quốc tế (IMF) tại Việt Nam và Lào
Chính phủ Việt Nam đang nỗ lực tạo ra các chính sách tài khóa và tài chính hiệu quả để phát triển kinh tế - xã hội. Ông Francois Painchaud, Đại diện Thường trú của Quỹ Tiền tệ quốc tế (IMF) tại Việt Nam và Lào có bài viết dành riêng cho Báo Đầu tư về các chính sách này, nhân Diễn đàn Cải cách và Phát triển Việt Nam 2019 (VRDF 2019) với chủ đề “Việt Nam: Khát vọng thịnh vượng - Ưu tiên và hành động” khai mạc sáng nay (19/9), tại Hà Nội.
Tiếp tục chính sách tài khóa thận trọng
Việt Nam đã đạt được tiến bộ kinh tế to lớn kể từ khi tiến hành công cuộc Đổi mới vào năm 1986. Những cải cách thị trường sâu rộng và cam kết mạnh mẽ gần đây về ổn định kinh tế vĩ mô đã hỗ trợ cho tăng trưởng mạnh và toàn diện.
Cải cách bao gồm củng cố tài khóa, tăng cường các bộ đệm tài chính trong lĩnh vực ngân hàng và cổ phần hóa các doanh nghiệp nhà nước. Việt Nam đã ký kết nhiều hiệp định thương mại, cải thiện quản trị và đạt được những tiến bộ ấn tượng về sử dụng Internet và số hóa.
Mặc dù đã đạt được những thành tựu trên, Việt Nam cần phát triển kinh tế và xã hội hơn nữa để đáp ứng những mong mỏi của người dân.
Điều này đòi hỏi phải giải quyết những thách thức quan trọng gồm các vấn đề như tình trạng phân lập của nền kinh tế, già hóa dân số, biến đổi khí hậu. Đồng thời, cần tái cơ cấu mô hình tăng trưởng để tận dụng sự chuyển đổi kỹ thuật số đang diễn ra nhanh chóng.
Hơn nữa, mặc dù triển vọng kinh tế của Việt Nam là tích cực, song nền kinh tế vẫn dễ bị tác động bởi những rủi ro làm suy giảm kinh tế, đặc biệt là căng thẳng thương mại và tính không chắc chắn gia tăng cùng sự tăng trưởng chậm lại của các đối tác thương mại.
Tăng trưởng mạnh mẽ của Việt Nam đã tạo cơ hội để tiến hành những cải cách tham vọng hơn, nhằm hiện đại hóa nền kinh tế, tăng tính linh hoạt và sức chịu đựng trước các cú sốc.
Trong tương lại, yếu tố mấu chốt với bất kỳ chiến lược tăng trưởng nào là phải tiếp tục duy trì sự ổn định kinh tế vĩ mô. Điều này đòi hỏi tiếp tục một chính sách tài khóa thận trọng để đảm bảo tính bền vững tài khóa, một chính sách tiền tệ lành mạnh để giữ lạm phát thấp và ổn định và tiếp tục nỗ lực củng cố hệ thống ngân hàng.
Việt Nam nên tiếp tục tăng cường tính bền vững tài khóa. Những năm gần đây, Chính phủ đã thực thi thành công củng cố tài khóa mạnh, hạn chế cấp bảo lãnh Chính phủ cho các khoản vay mới, giảm mạnh sự tăng nhanh của nợ công và nợ do chính phủ bảo lãnh.
Do đó, nợ công đã giảm xuống 55,5% GDP vào cuối năm 2018, từ mức 60% vào cuối năm 2016 (dựa trên Phân loại Thống kê tài chính chính phủ - GFS).
Trong tương lai, tỷ lệ nợ trên GDP của Việt Nam dự kiến sẽ giảm hơn nữa nhờ cam kết của Chính phủ thực hiện chính sách tài khóa thận trọng và việc điều chỉnh số liệu GDP. Điều này có thể giúp cải thiện xếp hạng tín nhiệm của Việt Nam, giảm chi phí đi vay và có thể tác động tích cực đến chi phí đi vay của các doanh nghiệp.
Để giúp hạn chế thâm hụt ngân sách trong tương lai, cần duy trì thu ngân sách đủ trong bối cảnh giảm vay Hỗ trợ Phát triển chính thức (ODA), giảm thu ngân sách từ dầu thô và xuất nhập khẩu.
Mặc dù Việt Nam vẫn đang trong thời kỳ dân số vàng, nhưng cần đẩy nhanh cải cách Quỹ Bảo hiểm xã hội (quỹ lương hưu) để cải thiện diện bao phủ, tính đầy đủ và tính bền vững của quỹ lương hưu.
Điều chỉnh lại chính sách tài khóa cũng sẽ giúp hỗ trợ tăng trưởng. Việt Nam nên cân nhắc tiến hành cải cách thuế một cách cơ bản để giúp giảm bớt những méo mó bằng cách mở rộng cơ sở thuế và giảm ưu đãi thuế.
Nhu cầu chi tiêu cho an sinh xã hội và hạ tầng lớn của Việt Nam để đáp ứng các mục tiêu phát triển bền vững, biến đổi khí hậu, già hóa dân số và số hóa đòi hỏi phải tăng mức độ và tính hiệu quả của đầu tư hạ tầng. ..
Hiện đại hóa khuôn khổ tiền tệ
Cải thiện kế toán và báo cáo về tài khóa là cần thiết để cung cấp thông tin tốt hơn cho các nhà hoạch định chính sách, những bên tham gia thị trường và công chúng.
Báo cáo về tài khóa chỉ mới bao phủ một phần và độ trễ báo cáo dài làm cho số liệu ước tính về ngân sách ít tin cậy hơn. Điều này làm cho hoạch định chiến lược và dự toán ngân sách phù hợp với các nguồn lực sẵn có phức tạp hơn.
Chính phủ nên áp dụng các chuẩn mực về Thống kê Tài Chính Chính phủ (GFSM) áp dụng cho toàn bộ khu vực chính phủ chung trong giai đoạn 2021-2030 khi tổng hợp và báo cáo thống kê về tài khóa.
Cần hạn chế chi chuyển nguồn và loại bỏ thu chuyển nguồn, đồng thời cần báo cáo rõ về nguồn tài trợ cho thâm hụt ngân sách, giảm độ trễ của báo cáo báo cáo quyết toán từ 18 tháng xuống 6 tháng.
Đảm bảo phân bổ tín dụng hiệu quả hơn sẽ rất quan trọng để tài trợ cho việc chuyển sang mô hình tăng trưởng mới. Ngân hàng Nhà nước đã khởi xướng kế hoạch hiện đại hóa khuôn khổ tiền tệ. Thận trọng chuyển từ áp dụng trần tăng trưởng tín dụng sang chính sách tiền tệ dựa trên giá sẽ cải thiện phân bổ tín dụng trong nền kinh tế...
Môi trường kinh doanh của Việt Nam đã được cải thiện trong những năm qua, nhưng cần cải thiện mạnh hơn nữa để tạo điều kiện cho tăng trưởng do khu vực tư nhân dẫn dắt.
Cần giảm bớt các rào cản pháp lý đáng kể đối với sở hữu nước ngoài và khu vực tư nhân trong nước để tăng cường mối liên kết giữa doanh nghiệp trong nước và các doanh nghiệp FDI, cải thiện tính cạnh tranh và nâng cao năng suất thông qua chuyển giao và đầu tư vào công nghệ, nâng cao chuyên môn nghiệp vụ tại các doanh nghiệp trong nước…
(Nguồn: Đầu tư chứng khoán)
