Cần giải pháp đột phá để đổi mới mô hình tăng trưởng
Ngày nhập : 13/10/2017 14:29
Về cơ bản, các giải pháp điều hành chính sách kinh tế vĩ mô đã được thực thi đúng hướng và phù hợp với diễn biến thị trường, nền kinh tế duy trì được ổn định, môi trường đầu tư kinh doanh tiếp tục được cải thiện, thiết lập nền tảng cho tăng trưởng kinh tế.
Ngày 12/10, Ủy ban Thường vụ Quốc hội tiếp tục phiên họp cho ý kiến đánh giá kết quả thực hiện Nghị quyết của Quốc hội về Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2017; dự kiến Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2018. Đa số ý kiến nhất trí với đánh giá của Chính phủ về việc bảo đảm thực hiện mục tiêu tổng quát theo Nghị quyết của Quốc hội về Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2017, tuy nhiên Chính phủ cần thực hiện các giải pháp đột phá để đổi mới mô hình tăng trưởng trong thời gian tới.
Đạt mục tiêu nhưng nhiều thách thức
Về cơ bản, các giải pháp điều hành chính sách kinh tế vĩ mô đã được thực thi đúng hướng và phù hợp với diễn biến thị trường, nền kinh tế duy trì được ổn định, môi trường đầu tư kinh doanh tiếp tục được cải thiện, thiết lập nền tảng cho tăng trưởng kinh tế. Theo báo cáo của Chính phủ, cả 13 chỉ tiêu trong Nghị quyết của Quốc hội đều dự kiến đạt và vượt so với kế hoạch. Đây là kết quả đáng ghi nhận, thể hiện sự quyết liệt, cố gắng rất lớn trong chỉ đạo điều hành của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, sự vào cuộc của các cấp, các ngành, các địa phương, cộng đồng doanh nghiệp và nhân dân cả nước, góp phần củng cố niềm tin, tạo không khí phấn khởi trong toàn xã hội.
Tuy nhiên, một số ý kiến cho rằng, việc thực hiện nội dung cơ cấu lại nền kinh tế gắn với đổi mới mô hình tăng trưởng, nâng cao năng suất lao động, chất lượng, hiệu quả và sức cạnh tranh của nền kinh tế một cách thực chất còn chậm, chưa đạt yêu cầu đề ra, đến nay chưa có chiến lược tổng thể với lộ trình hợp lý, tính gắn kết yếu để giải quyết căn cơ những hạn chế, yếu kém, như: nợ xấu, bội chi ngân sách và nợ công, cổ phần hóa, thoái vốn Nhà nước tại các doanh nghiệp, giải quyết yếu kém của một số doanh nghiệp, ngân hàng thương mại, vấn đề tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp, chuyển giá, phí sang cơ chế thị trường cũng như nâng cao năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp Việt Nam... Cơ cấu lại các ngành kinh tế ở một số vùng, địa phương triển khai chậm, còn lúng túng, chưa gắn với thị trường.
Ý kiến khác thì cho rằng, với tình hình tăng trưởng kinh tế khả quan, chỉ số giá tiêu dùng được kiểm soát tốt và các cân đối vĩ mô cơ bản ổn định thì một loạt các giải pháp, chính sách đã đề ra phải được xem xét, điều chỉnh hợp lý hơn. Đây là cơ hội để đẩy mạnh thực hiện các chính sách với tầm nhìn trung và dài hạn như chương trình cơ cấu lại nền kinh tế, tạo nền tảng thúc đẩy chuyển dịch cơ cấu kinh tế từ các ngành có giá trị gia tăng thấp sang ngành có giá trị gia tăng cao hơn, tiếp tục tạo ra thay đổi tích cực về thể chế, môi trường kinh doanh, chủ động điều chỉnh giá các hàng hoá, dịch vụ mà Nhà nước còn quản lý. Bên cạnh đó, các giải pháp nhằm thúc đẩy tăng trưởng kinh tế trong ngắn hạn như phấn đấu tốc độ tăng trưởng tín dụng cả năm đạt khoảng 21% (so với chỉ tiêu khoảng 18% từ đầu năm), đẩy mạnh thoái vốn Nhà nước, thúc đẩy tăng tốc độ giải ngân đầu tư công, yêu cầu giảm mặt bằng lãi suất trong bối cảnh nợ xấu còn cao... cần được quan tâm, đánh giá rõ hơn về chất lượng, tránh những rủi ro phát sinh tiêu cực như “bong bóng” trên thị trường chứng khoán, bất động sản và khả năng kiểm soát lạm phát trong các năm tiếp theo. Ngoài ra, trong điều hành nền kinh tế cần hạn chế việc ban hành quyết định mang tính hành chính, áp đặt, can thiệp không phù hợp quy luật thị trường.
Về tốc độ tăng tổng sản phẩm trong nước, GDP năm 2017 ước thực hiện sẽ đạt 6,7% với điều kiện tăng trưởng quý IV đạt mức 7,4%-7,5%. Nhiều ý kiến cho rằng, đây vẫn là thách thức lớn do những nhóm yếu tố tạo đà tăng trưởng trong 9 tháng đầu năm 2017 gồm tiêu dùng của người dân, xuất khẩu của khu vực có vốn đầu tư nước ngoài và tăng trưởng của ngành chế biến, chế tạo hiện không còn nhiều dư địa, bên cạnh đó là rủi ro tiềm ẩn đối với tăng trưởng của ngành nông nghiệp vốn phụ thuộc nhiều vào thời tiết… Ngoài ra, yếu tố cảnh báo về thiên tai, bão, lũ lụt vẫn hiện hữu là thách thức đối với tăng trưởng của khu vực nông nghiệp.
Đẩy mạnh chuyển đổi mô hình tăng trưởng
Nhận định tình hình năm 2018, Ủy ban Thường vụ Quốc hội thống nhất cho rằng đây là năm thứ 3 thực hiện Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội 5 năm 2016-2020 nên có ý nghĩa rất quan trọng. Bối cảnh thế giới năm 2018 không có nhiều khác biệt so với năm 2017, một số ý kiến đề nghị làm rõ sự cần thiết của việc đặt mục tiêu tổng quát, phân tích những nội dung mới so với mục tiêu tổng quát của các năm trước; cần nhấn mạnh việc tiếp tục ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát theo Nghị quyết của Quốc hội và tập trung cho các mục tiêu trung hạn là đẩy mạnh chuyển đổi mô hình tăng trưởng gắn với cơ cấu lại nền kinh tế, thực hiện 3 đột phá chiến lược để nâng cao sức cạnh tranh cho nền kinh tế theo Nghị quyết của Quốc hội về Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội 5 năm 2016-2020. Tiếp tục thực hiện cải thiện môi trường đầu tư, kinh doanh, bảo đảm môi trường đầu tư kinh doanh thuận lợi, bình đẳng, không đặt ra các rào cản, điều kiện đầu tư kinh doanh bất hợp lý, gây cản trở hoạt động của doanh nghiệp.
Năm 2018, Chính phủ đã đưa ra dự kiến một số chỉ tiêu phát triển kinh tế - xã hội. Theo đó, tổng sản phẩm trong nước (GDP) sẽ tăng 6,5-6,7%; tốc độ tăng giá tiêu dùng bình quân khoảng 4%; tổng kim ngạch xuất khẩu tăng khoảng 7-8%; tỷ lệ nhập siêu so với tổng kim ngạch xuất khẩu dưới 3%; tổng vốn đầu tư phát triển toàn xã hội chiếm khoảng 33-34% GDP...
Để đạt mục tiêu này, Uỷ ban Thường vụ Quốc hội đề nghị tập trung hơn vào 10 nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm. Theo đó, Chính phủ cần quán triệt sâu sắc, tổ chức triển khai mạnh các Nghị quyết Hội nghị Trung ương 5 và Hội nghị Trung ương 6 để các Nghị quyết, đường lối, chính sách sớm đi vào cuộc sống, phát huy tác dụng. Năm 2018 với các chính sách, biện pháp có tính khả thi cao, mang tính đột phá để đổi mới mô hình tăng trưởng, cơ cấu lại nền kinh tế, cơ cấu lại ngân sách Nhà nước, kiểm soát nợ công, cơ cấu lại các tổ chức tín dụng gắn với xử lý nợ xấu...
Cùng với đó, Chính phủ, các Bộ, ngành và địa phương cần quyết tâm thực hiện ràng buộc ngân sách cứng, thẩm định chặt chẽ các dự án đầu tư; đẩy mạnh khoán chi hành chính, sử dụng xe công, đấu thầu, đặt hàng trong cung cấp dịch vụ công, giảm bội chi ngân sách Nhà nước, quản lý nợ công, tăng cường kỷ luật, kỷ cương hành chính trong thực thi công vụ, tạo những điều kiện thuận lợi nhất cho hoạt động đầu tư, kinh doanh và bảo vệ quyền lợi hợp pháp của nhà đầu tư; gỡ bỏ các rào cản, điều kiện đầu tư kinh doanh bất hợp lý, gây cản trở hoạt động của doanh nghiệp; tiếp tục đẩy mạnh cải cách hành chính, giảm thời gian thực hiện thủ tục, cắt giảm chi phí giao dịch không chính thức của doanh nghiệp và người dân. Tiếp tục có giải pháp hỗ trợ doanh nghiệp khởi nghiệp và doanh nghiệp nhỏ và vừa theo Luật Hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa. Phát triển kinh tế tư nhân trở thành một động lực quan trọng của nền kinh tế, có giải pháp phù hợp chuyển hộ kinh doanh cá thể trở thành doanh nghiệp và khuyến khích phát triển các tập đoàn kinh tế tư nhân mạnh.
Gắn trách nhiệm giám sát, giải trình và nâng cao tính minh bạch nhằm kiểm soát hoạt động của hệ thống ngân hàng và các doanh nghiệp Nhà nước. Triển khai kiểm tra, thanh tra, kiểm toán, đánh giá độc lập đối với tất cả DNNN và vốn, tài sản của Nhà nước tại doanh nghiệp để có phương án cơ cấu lại cụ thể cho từng doanh nghiệp. Theo dõi diễn biến của thị trường bất động sản, thị trường chứng khoán để kiểm soát, điều chỉnh kịp thời, tránh xảy ra tiêu cực đối với nền kinh tế. Đẩy nhanh tiến độ cổ phần hóa doanh nghiệp Nhà nước và thoái vốn nhà nước đi vào thực chất, tập trung rà soát, tháo gỡ kịp thời những vướng mắc trong công tác cổ phần hóa, nâng cao hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp. Đẩy mạnh cơ cấu lại ngành công nghiệp, tăng tỷ trọng các ngành chế biến, chế tạo, đổi mới công nghệ, quy trình sản xuất để nâng cao năng suất lao động, và tạo ra sản phẩm có giá trị gia tăng cao. Đẩy mạnh cơ cấu lại ngành nông nghiệp thật sự thật chất, hiệu quả...
(Theo Thời Báo Ngân Hàng)
